Thời tiết chuyển mùa, mưa nắng thất thường kết hợp với việc học sinh quay trở lại trường học sau thời gian nghỉ hè khiến số ca tay chân miệng tăng. Dự báo, trong các tuần tới, bệnh nhân có thể tiếp tục gia tăng.
Số ca mắc tay chân miệng trong tuần đầu tiên của tháng 10/2023 tăng gấp đôi so với cuối tháng 9 và tăng hơn 3,5 lần so với cuối tháng 8. Riêng 2 tuần cuối tháng 9/2023, số ca mắc tay chân miệng trên địa bàn tăng lên khoảng 140 ca/tuần, nâng tổng số ca mắc tay chân miệng ghi nhận từ đầu năm đến nay lên 2.063 ca mắc (tăng gần 1,4 lần so với cùng kỳ năm 2022), chưa ghi nhận ca tử vong.
Cảnh giác với virus Enterovirus type 71 (EV71)
Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ nhỏ, nhất là các bé dưới 5 tuổi. Trẻ lớn hơn và người lớn cũng là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh, nhưng tỷ lệ sẽ thấp hơn đáng kể. Bệnh tay chân miệng có tốc độ lây lan nhanh, dễ thành dịch, bởi bệnh chủ yếu do nhóm virus đường ruột Enterovirus gây nên.
Tuy nhiên, thường gặp nhất là Coxsackie A16 và Enterovirus type 71. Trong đó, virus Coxsackie A16 ít gây ra các biến chứng về thần kinh và có thể tự khỏi trong vài ngày.
Ngược lại, virus Enterovirus type 71 (EV71) gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, viêm phổi, viêm cơ tim và có thể dẫn đến tử vong.
Ngoài Coxsackie A16 và Enterovirus type 71, một số chủng virus nhóm A khác như Coxsackie A4 - A7, A9, A10 hoặc virus Coxsackie nhóm B (B1 - B3 và B5) cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.
Dấu hiệu nhận biết sớm bệnh tay chân miệng
Một số dấu hiệu của bệnh tay chân miệng bao gồm:
- Giai đoạn ủ bệnh (3 - 6 ngày): Trẻ bị sốt, mệt mỏi, sốt nhẹ hoặc sốt cao, đau họng, tổn thương răng và miệng, chảy nước bọt nhiều, biếng ăn, tiêu chảy vài lần trong ngày.
- Giai đoạn khởi phát: Trẻ có sốt, đau họng, tổn thương răng và miệng, chảy nước bọt, biếng ăn, tiêu chảy, và nhiều triệu chứng khác.
- Giai đoạn toàn phát: Trẻ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng điển hình của bệnh như: ban dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông. Các bóng nước có đường kính 2 – 10mm, màu xám, hình bầu dục. Chúng có thể mọc lồi hoặc ẩn dưới da, sờ có cảm giác cộm, không đau, không ngứa.
Nếu tình trạng bệnh nhẹ, sau 7 – 10 ngày chăm sóc tại nhà, trẻ sẽ hồi phục sức khỏe hoàn toàn. Trường hợp trẻ sốt cao (trên 39 độ C) kéo dài hơn 48 giờ, kèm theo các biểu hiện như nôn ói, tay chân run rẩy, co giật, tim đập nhanh, khó thở, da nổi vằn... gia đình cần đưa trẻ nhập viện ngay lập tức.
Sau khi khỏi bệnh, cơ thể trẻ sẽ miễn dịch với chủng virus gây bệnh. Tuy nhiên, theo kết quả nhiều nghiên cứu cho thấy, trẻ có thể mắc tay chân miệng nhiều lần và lần bị bệnh sau là do những chủng virus khác với lần trước gây ra.
Cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ
Theo chuyên gia ngành Điều dưỡng khi phát hiện một số dấu hiệu của bệnh, cha mẹ cần đưa trẻ đến thăm khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa Nhi để chẩn đoán đúng bệnh. Nên đưa trẻ đi thăm khám càng sớm càng tốt, nhất là khi có các dấu hiệu bất thường.
Hiện nay, không có vaccine phòng bệnh, tuy nhiên cha mẹ có thể làm giảm nguy cơ bị nhiễm các loại virus gây bệnh tay chân miệng bằng những cách đơn giản sau đây:
- Rửa tay thường xuyên với xà phòng: Trước khi chuẩn bị thức ăn, đồ uống cho trẻ nhỏ, sau khi sử dụng nhà vệ sinh, sau khi thay tã cho trẻ, và sau khi tiếp xúc với các bọng nước.
- Sử dụng xà phòng để làm sạch các vật dụng: Khử trùng bằng các chất tẩy rửa thông thường.
- Tránh tiếp xúc gần gũi với trẻ bệnh: Tránh ôm, hôn, dùng chung quần áo, đồ dùng cá nhân với trẻ nhiễm bệnh.
- Hướng dẫn trẻ: Khi trẻ hắt hơi hoặc ho, hướng dẫn trẻ che miệng và mũi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay để ngăn vi khuẩn lây lan.
- Tránh nơi đông người: Khi trẻ bị bệnh, tránh cho trẻ tiếp xúc nơi đông người như đi nhà trẻ hoặc trường học để ngăn chặn sự lây lan của virus.
- Theo dõi tình trạng bệnh và chăm sóc y tế kịp thời: Nếu trẻ có các biểu hiện bất thường như sốt cao, li bì, mất tỉnh táo, cha mẹ cần đưa trẻ nhập viện ngay lập tức.
Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM khuyến cáo dựa trên việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa này, cha mẹ có thể giúp bảo vệ trẻ khỏi bệnh tay chân miệng và giảm nguy cơ lây lan của virus trong cộng đồng.