Trong bài viết này Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ cung cấp cho chúng ta một số điều cần biết về căn bệnh Lao để cộng đồng có thể hiểu hơn về bệnh cũng như góp phần chung tay đẩy lùi dịch bệnh này.
Bệnh lao do vi khuẩn (Mycobacterium tuberculosis) gây ra và nó thường ảnh hưởng đến phổi. Bệnh lao lan truyền trong không khí khi người bị lao phổi ho, hắt hơi hoặc khạc nhổ. Một người chỉ cần hít một vài vi trùng có thể bị nhiễm bệnh. Bệnh lao vẫn là 1 trong 10 nguyên nhân gây tử vong trên thế giới.
Mỗi năm, 10 triệu người mắc bệnh lao (TB). Mặc dù là một căn bệnh có thể phòng ngừa và chữa khỏi, 1,5 triệu người chết vì bệnh lao mỗi năm – khiến nó trở thành kẻ giết người truyền nhiễm hàng đầu thế giới.
Lao là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho người nhiễm HIV và cũng là nguyên nhân chính gây ra tình trạng kháng kháng sinh.
Hầu hết những người mắc bệnh lao sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, nhưng bệnh lao có mặt khắp nơi trên thế giới. Khoảng một nửa số người mắc bệnh lao có thể được tìm thấy ở 8 quốc gia: Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Nigeria, Pakistan, Philippines và Nam Phi.
Khoảng một phần tư dân số toàn cầu được ước tính đã bị nhiễm vi khuẩn lao, nhưng hầu hết mọi người sẽ không phát triển thành bệnh lao và một số người sẽ hết nhiễm trùng. Những người bị nhiễm bệnh nhưng không (chưa) mắc bệnh không thể truyền bệnh.
Thạc sĩ Lý Minh - Giảng viên Cao đẳng Dược cho biết những người bị nhiễm vi khuẩn lao có 5–10% nguy cơ mắc bệnh lao trong đời. Những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương, chẳng hạn như những người nhiễm HIV, suy dinh dưỡng hoặc tiểu đường, hoặc những người sử dụng thuốc lá, có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Triệu chứng của bệnh lao:
Các triệu chứng phổ biến của bệnh lao bao gồm:
• Ho kéo dài
• Đau ngực
• Yếu hoặc mệt mỏi
• Giảm cân
• Sốt
• Đổ mồ hôi đêm
Thông thường, những triệu chứng này sẽ nhẹ trong nhiều tháng, do đó dẫn đến sự chậm trễ trong việc tìm kiếm sự chăm sóc và làm tăng nguy cơ lây nhiễm bệnh cho người khác.
Nếu nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh lao, họ sẽ gửi bệnh nhân đi xét nghiệm. Trong trường hợp nghi ngờ mắc bệnh lao phổi, người bệnh sẽ được yêu cầu lấy mẫu đờm để xét nghiệm tìm vi khuẩn lao. Đối với bệnh lao ngoài phổi, có thể xét nghiệm các mẫu dịch cơ thể và mô bị ảnh hưởng. WHO khuyến cáo các xét nghiệm chẩn đoán phân tử nhanh là xét nghiệm ban đầu cho những người có dấu hiệu và triệu chứng của bệnh lao. Các công cụ chẩn đoán khác có thể bao gồm kính hiển vi phết đờm và chụp X-quang ngực.
Khi bị nhiễm lao, một người bị nhiễm vi khuẩn lao không hoạt động trong cơ thể. Nhiễm trùng này có thể phát triển thành bệnh lao nếu hệ thống miễn dịch của họ suy yếu. Những người bị nhiễm lao không biểu hiện bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của bệnh lao. Để xác định tình trạng nhiễm lao, các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ sàng lọc những bệnh nhân có nguy cơ để loại trừ bệnh lao đang hoạt động và họ có thể sử dụng xét nghiệm da hoặc máu để kiểm tra tình trạng nhiễm lao.
Phương pháp điều trị bệnh lao:
Bệnh lao có thể chữa khỏi. Nó được điều trị bằng liệu trình tiêu chuẩn 6 tháng gồm 4 loại kháng sinh. Các loại thuốc phổ biến bao gồm rifampicin và isoniazid. Trong một số trường hợp, vi khuẩn lao không đáp ứng với các loại thuốc tiêu chuẩn. Trường hợp này bệnh nhân bị lao kháng thuốc. Điều trị lao kháng thuốc lâu hơn và phức tạp hơn.
Quá trình điều trị bằng thuốc lao được cung cấp cho bệnh nhân với thông tin, giám sát và hỗ trợ bởi nhân viên y tế hoặc tình nguyện viên được đào tạo. Nếu không có sự hỗ trợ như vậy, việc tuân thủ điều trị có thể khó khăn. Nếu việc điều trị không được hoàn thành đúng cách, bệnh có thể trở nên kháng thuốc và có thể lây lan.
Trong trường hợp nhiễm lao (bệnh nhân bị nhiễm vi khuẩn lao nhưng không bị bệnh), có thể điều trị dự phòng lao để ngăn chặn sự khởi phát của bệnh. Điều trị này sử dụng các loại thuốc tương tự trong một thời gian ngắn hơn. Các lựa chọn điều trị gần đây đã rút ngắn thời gian điều trị xuống chỉ còn 1 hoặc 3 tháng, so với 6 tháng trước đây.
Đây là kiến thức trong chương trình học môn học Lao và bệnh Phổi dành cho các lớp Văn bằng 2 Cao đẳng Dược tại trường Cao đẳng Dược Sài Gòn.